کاربرد پردازش شئ گرا تصاویر ماهواره ای در طبقه بندی خودکار اشکال ناهمواری ها

از آنجایی که هر واحد ژئومورفولوژی در یک منطقه مطالعاتی، محدوده ای نسبتاً همگن با بسیاری خصوصیات فیزیومتریک یکسان است، بنابراین برنامه ریزی ها و اقدامات توسعه ای یکسانی را ایجاب می-کند. به همین دلیل شناسایی و طبقه بندی این واحدهای همگن اهمیت و کاربرد فراوانی در مطالعات حوزه علوم منابع طبیعی دارد. در این تحقیق، ما به بررسی توانمندی پردازش شیءگرا در شناسایی و طبقه بندی اشکال ناهمواری های حوضه آبریز شرق دریاچه ارومیه پرداختیم. در این روش، با تاکید بر خصوصیات ژئومتریک لندفرم ها، از مدل رقومی ارتفاع استفاده شده است. بطوریکه با استفاده از پارامترهای آماری میانگین و انحراف معیارِ شیءهای تصویری ایجاد شده، به تفکیک و طبقه بندی اشکال ناهمواری ها در سطوح سه گانه پرداختیم. جهت این کار پس بهینه سازی مقیاس در فرآیند سگمنت سازی، مقیاس های مناسب جهت ایجاد سگمنت ها در سطوح مورد نظر، محاسبه شده و شیءهای تصویری حاصل شدند. سپس در سطح اول، پس از تعیین آستانه ارتفاعی در منطقه(1440متر)، منطقه مورد مطالعه در دو کلاس اراضی مرتفع و اراضی کم ارتفاع، طبقه بندی شد. در سطح دوم با هدف تفکیک دو کلاس قبلی به واحدهای کوچکتر، پارامترهای میانگین و انحراف معیار برای شیءهای تصویری ایجاد شده، محاسبه و با در نظر گرفتن آستانه ی آماری انحراف معیار، کلاس اراضی مرتفع به دو کلاس کوهستان(انحراف معیار>میانگین انحراف معیار) و فلات(انحراف معیار<میانگین انحراف معیار)، و همچنین کلاس اراضی کم ارتفاع به دو کلاس، تپه های کم ارتفاع و دشت مسطح، تفکیک شدند. در سطح سوم، جهت تفکیک کلاس کوهستان به دو کلاس کوهستان مرتفع و کوهستان کم ارتفاع، از میانگین ارتفاعی شیءهای تصویری این کلاس استفاده شده است. کلاس فلات نیز با استفاده از پارامتر انحراف معیار به دو کلاس فلات ( انحراف معیار < میانگین انحراف معیار)و تپه های مرتفع (انحراف معیار>میانگین انحراف معیار )، تفکیک شد. تحلیل خود همبستگی فضایی موران، بیانگر تفکیک پذیری نسبتا بالا در بین کلاس های سطح سوم است. بطوری که در همه کلاس ها، مقادیر مثبت برای این شاخص، ثبت شده است. بررسی مقادیر این شاخص نشان می دهد که کلاس های کوهستان مرافع، دشت مرتفع و دشت مسطح، به ترتیب دارای بیشترین تفکیک پذیری هستند. نتایج این تحقیق نشان می دهد که استفاده از پردازش های مبتنی بر شیء (شیءگرا)، با تاکید بر خصوصیات ژئومتریک پدیده های سطح زمین، می تواند در تهیه نقشه ناهمواری ها در مقیاس منطقه ای و ناحیه ای، بسیار کارآمد و موثر باشد.